KAFKAS CEPHESİ

__Birinci Dünya SavaşındaOmanlı torpraklarında açılan ilk cephedir.


SEBEPLERİ

__Osmanlı Devleti Rusya’ya yönelik olarak düzenlediği Karadeniz baskını
__Rusların doğu anadoludan çıkartılmak istenmesi
__Osmanlı-Alman planı olan Kafkaslardan Hindistan’a varmak Türkistana ulaşmak ve Rusya’nın esareti altındaki Türkleri birleştirmek ve ayaklandırmak amaçıyla başlamıştır.

GELİŞMELER

__Osmanlı İmparatorluğu için en önemli savaş Ruslarla Kafkas Cephesinde başlamıştır. Sarıkamış dolaylarında toplanmış olan Rus birlikleri ile harekete geçmişler ancak çok gecmeden Enver Paşa’nın iyi hesaplanmamış saldırısı ile karşılaşmışlardır.
Öncelri Enver Paşa’nın başarı kazanmış, ancak soğuk, yolsuzluk ve hastalık Türk ordusunu iyice yıpranmış ve çok gecmeden bu saldırı büyük kayıplar yüzünden durdurulmak zorunda kalınmıştı. Bunun üzerine bir süre Kafkas Cephesinde sessizlik sürüp gitmişti. Ancak 1915 yazında, çarpışmalar başlamış ve Ruslar 1916 yılı başlarında Erzurum’a doğru ileri harekete başarı ile sonuçlandı ve 1916 Şubatında Erzurum, 19 Şubatta Muş, 3 Martta Bitlis, 19 Nisanda Trabzon ve 25 Temmuzda Erzincan Rusların eline düşmüştür. Böylece Rusların Kafkas saldırıları başarı ile sonuçlanmış ve Bağlaşma Devletlerinin İran üzerinden Hindistana varmak umutları suya düşmüştür. Ancak Mustafa Kemal Çanakkale savaşlarından sonra bu cephenin komutanlığını almış ve Muş ve Bitlisi Geri almıştır. (1916)


Rusya bu savaşlarda Ermenilerin 93 Harbinde olduğu gibi Osmanlı yönetimine karşı ayaklandırdı. Bunun üzerine Osmanlı Devleti “Techir” Kararname’si yayınlayarak bölgedeki Ermenileri Musul, Suriye ve Lübnana göç ettirdi.

__Ancak Rusya’da 1917 yılı sonu sonbaharında ihtilal çıktı. Bu çok önemli olay sonucunda Rusya’daki yüzlerce yıllık Çarlık yönetimi yıkıldı, yerine yeni esaslara dayanan bir Devlet kuruldu.Bu yeni devletin başındakiler Rusya’nın savaşı sürdürmesinin mümkün olmadığını anladıklarından Bağlaşma Devletleriyle barış istediler.Sonunda 3 Mart 1918 tarihli Berst-Litovsk Antlaşmasını imzaladırlar.


BERST-LİTWSK ANTLAŞMASI (9 ŞUBAT-3 MART 1918)

__Rusya’nın Almanya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan ve Osmanlı Devleti ile imzaladığı bir antlaşmadır.
__Ruslar 1878 yılında Berlin Barışı ile aldıkları Kars, Ardahan ve Batum bölgelerini geri vermiştir.


ANTLAŞMAININ ÖNEMİ

__Almanya’nın Doğusundaki cephe kapanmıştır.
__Osmanlı Devleti ile Sovyet Rusya arasındaki yapılan tek antlaşmadır.
__Osmanlı Devleti I Dünya savaşında toprak kazancı sağladığı tek antlaşmadır.



İran ve Kafkas Azarbaycanarını işgal eden Türk kuvvetleri Kuzey Kafkasya’ya doğru ilerliyordu. İzzet Paşa, Bulgar ve Filistin cepheleri yarıldığı için mütareke yapmaya çalışıyordu. İstanbul2a Doğudan kuvvet getirmek, üç sancağın elde kalmasını sağlamak amacıyla Kafkasya ve İran’ın boşaltılması için emir verdi. Mütareke imzalandı gün ( 30 Ekim 1918 ) kuvvetin çoğu Berst-Litovsk sınırı ( 1877 sınırı gerisine çekilmişti.

Müttefikler Berst-Litovsk antlaşmasını tanımıyarak üç sancağın (Kars, Ardahan ve Batum ) boşaltılmasını istediler. Hükümet bu isteği kabul etmiş ise de Genelkumay Başkanı Cevat Paşa, Doğudaki 9. Ordunun Kamutanı, kış zorluklarını ileri sürerek, boşaltmanın ilkbaharda başlamasını teklif ettiler.

Üç sancakta ordunun altı aylık yiyeceği ile bir çok silah ve cephane vardı. Bunların geriye taşınmaları uzun zaman sürecekti. Ruslar tarafından istila eden Doğu Anadolu’da halk göç etmişti, kalanlar da açlık sıkıntısı çekiyorlardı. Bu durumda geriye çekilen ordu da açlık sıkıntısı çekecekti.

Boşaltmanın başlama tarihi görüşülürken, zor kullanmak için 7 Aralıkta bir İngiliz tümeni Batum’a çıkarıldı. İngilizler burada bir çok silah ve cephaneye el koydular.

Üç sancakta şura hükümetleri kuruluyordu. Bunların genel merkezleri Kars idi. 12 Şubatta İngilizler Kars hükümetine dağıtarak üyelerine Malta’ya sürdüler. Diğerleri Ermeni saldırılarına karşı yurtlarını savunuyorlardı. Ordu Şubat ayında 1878 sınırı gerisine çekilmişti.

İngilizler Yakup Şevki Paşanın İstanbul’a getirilmesini istediler. 9. Ordu karargahı kaldırılarak Erzurum’da dört tümenli 15.Kolordu kuruldu. Açıkta kalan Yakup Şevki Paşanın, İstanbul’a giderse yakalanması ihtimali vardı. Erzurum Müdafaa-i Hukuk Şubesi bunu hatırlatarak, paşanın milli hareketin başına geçmesini